A new website is now at your disposal, displaying all the works accomplished so far by poet, novelist, writer, creolist activist and member of the Creole Academy of Haiti (AKA), Lyonel D. Demarattes), offering you the entire creation of this fierce defender of Haiti's national language.

Desmarattes' creole books collection, La créolade, printed mostly by Educa Vision, a publishing company based in South Florida, comprises the following titles (see the list below), per which the author proves, like Tanzanian President Julius Nyerere did decades before him for the Swahili language,

<<The creole language can support the weight of world culture and universal literature,>>

Soon, a creole version of the site (Kreyòldabò.com) will also be available to creole speakers in Haiti, the Haitian greater Diaspora and other countries and/or territories where the creole with french-based lexicon is spoken: The French Antilles (Guadeloupe, Martinique & French Guyana), The Mauritius Island, The Seychelles Islands, The New Caledony, Lousiana....Literary critic, interpreter and translator Aly Jean-Louis said, and rightfully so,

"Demarattes' collection "La créolade" is the creole language making a huge leap forward."

KOLEKSYON "KREYOLAD" LA AP PRAN PLIS JARẺT

Dekouvri inivè literè sanba kreyolis Lyonel D. Demarat gras ak yon vizit sou 2 sit entènèt li yo ki se “kreyoldabo.com avèk “creole-first.com”. Sou sit sa yo ou kapab fè plis konesans avèk yon ekriven ayisyen ki pase tout vi li ap travay pou/avèk/nan lang kreyòl la, swa depi li te nan lekòl segondè nan ane 1970 yo pou rive jous jounen jodi a. Yon senp koudèy sou kreyoldabo.com oubyen creole-first.com ap pèmèt ou wè ke plis ane ap pase, se plis Demarat ap travay di pou l ede lang kreyòl ayisyen an jwenn epi konsolide dwa li kòm yon lang ki kapab sèvi pou eksprime ide ak konsèp konplike epi tranmèt konesans.

Si Demarat pase preske 50 lane ap travay kòm jounalis an Ayiti ak aletranje (Radio RGR Progrès, Radio Nouveau Monde, Radio Haiti Inter ak Radio Nationale d'Haiti sòti nan lane 1973 pu rive nan lane 1985) epi Lavadlamerik, nan Wachintonn DC (sòti an 1986 pou rive nan lane 2022), li pa janm sispann sèvi ak tan lib li pou l fè efò chak fwa sa posib pou l bay lang manman li a plis jarèt; e menm jan avèk Feliks Moro-Lewa, gwo pyonye Mouvman Kreyolis la ke li konsidere kòm yon modèl ak yon sous enspirasyon pou li, rèv li se voye lang nan monte gras ak zèv teyat, pwezi epi tout kalite istwa (kout oubyen long) dekwa pou finalman kreyòl ayisyen an fin pa monte pewon gouvènman nètalkole.

Nan koleksyon liv kreyòl Demarat la, ke li rele 'Kreyolad'* an Kreyòl e 'La Creolade' an fransè, genyen zèv orijinal -tankou 'Timtim, Bwa Chèch, Kont Pa m, Istwa Pa m’- menm jan genyen adaptasyon ak tradiksyon, sa Pwofesè Briant C Freeman (RIP), pwofesè lang fransèz nan Inivèsite Kansas, rele "yon entèpretasyon kreyòl" plizyè pyès klasik fransè, zèv ekriven tankou Jean-Baptiste Poquelin alyas Molière, Jean Racine ak Pierre Corneille. Koleksyon an genyen ladan l tou youn nan chedèv gwo womansye fransè Alexandre Dumas Pere, 'Les Trois Mousquetaires' ou an kreyòl 'Chevalye d'Artagnan oubyen yon 4èm Mousketè', avèk yon manman penba woman ki rele 'Robinson Crusoe', an kreyòl Woben Lakwa, premye woman tip avanti sou lanmè ke otè britanik Allen Defoe te ekri nan dizèndane 1740 yo e ki ta pral rete kòm sèl referans nan jan sa a pandan plis pase yon syèk, swa jous nan ane 1890 yo kote ekriven fransè Jules Verne ta pral vini avèk seri woman avanti tankou '20000 lieues sous la mer', 'Le tour du monde en 48 heures', epi 'Voyage sur la lune'.

Men yon lis pasyèl liv kreyòl Demarat deja pibliye yo:

-Mouche Defas oubyen 'Le Tartuffe" an kreyòl,

-Lekòl Medam yo oubyen L'Ecole des femmes an kreyòl, èò

-Fanm Filozòf oubyen Les Femmes Savantes an kreyòl,

-Zanmi Pesonn oubyen Le Misanthrope am kreyòl,

-Pep Bondye a oubyen Athalie an kreyòl,

-Chevalye d'Artagnan oubyen Les trois mousquetaires an kreyòl,

-Woben Lakwa oubyen Robinson Crusöé an kreyòl,

-Bravo pou Ayiti oubyen Horace an kreyòl,

-Timtim Bwa Chèch, Kont pa m, Istwa pa m, volim 1.

Anvan lontan koleksyon an pral genyen tou Timtim, Bwa Chèch, Kont Pa m, Iswa Pa m volim 2 ki va parèt nan enprimri Educa Vision ki baze nan sid Eta Florid, pi presizeman nan vil Coconet Creek, FL. Se emprimri sa a tou ki va pibliye yon woman Lyonèl Demarat rele Egzile sou Zile, yon woman avanti ki prezante lavi 3 maren ki pedi sou yon zile san sekou ni asistans pèsonn, men ki rive siviv grasak lafwa yo nan Granmèt la ki pa sispann fè mirak apre mirak pou kenbe yo vivan jiskaske yon dènye mirak fèt epi yo rive kite zile a senesòf, sa vle d san yon grenn cheve pa sòt tonbe nan tèt yo. Demarat didye liv sa a pou yon ansyen kòlèg li nan Lavwadlamerik, yon pwodiktris pòtigèz ki rele Manuela Sando do Vale ki te ofri li yon bon pati nan bibliyotèk pèsonèl li lè pwodiktris sa a t ap pran retrèt li nan estasyon radyo a 5 lane konsa anvan Lyonèl te pran retrèt pa li nan kòmansman mwa oktòb 2022. Nou jwenn orijinal istwa ki nan Egzile sou Zile nan youn nan liv sa yo ki pa gen tit e ki te ekri nan ane 1930 yo, savledi se yon liv ki deja tonbe nan domèn piblik la.

Pami liv Demarat konte fè parèt pandan ane 2026 la si Bondye vle, n ap jwenn yon ti liv k ap genyen mwens pase 100 paj e ki va gen pou tit ‘Pèsonaj ak peyizaj nan Bondye ri’ plis lòt tèks pou yon lekti kourant nan lang Kreyòl Ayisyen an.’ Ti liv sa a va antre nan kad 2èm volim seri ke otè a rele ‘Timtim, Bwa Chèch, Kont Pa m, Istwa Pa m.’ Li va genyen ladan l non sèlman pèsonaj ak peyizaj ki nan ‘Bondye ri’, men tou powèm ak lòt tèks Demarat ponn apre piblikasyon premye volim ki te parèt nan lane 2013 nan Jebca Productions ki baze nan vil Bostonn, nan Eta Masachisèt.

Filadelfi, 27 novanm 2025

* "Kreyolad" se non yon twoup teyatral Lyonèl D. Demarat te fonde an Ayiti nan kòmasman ane 1980 yo. Manm twoup la sete -pa lòd alfabetik: Anaise Chavenet, Madsen Dostaly, Lyonel Desmarattes, Cherubin Dorcil, Ketlie Pamphile, Milo Pierre, Samuel Saint-Dic, Marie-Ange Saint-Fleur avèk Yvette Salomon. Kreyolad te monte sou sèn Rex Theatre, pi gwo sal sinema nan peyi d Ayiti, avèk oditory òm Enstiti Fransè d Ayiti nan Pòtoprens nan lane 1983 pou reprezantasyon "Mouhce Defas", yon tradiksyon pyès klasik damatij fransè Molière ke Demarat te reyalize.

Ekip la te genyen pou li te prezante pyès la tou nan vil Jakmèl, Ti Gwav ak Okap Ayisyen nan menm ane a pandan ke tèks ‘Mouche Defas’ la ta pral parèt anba près Inivèsite Kannzass, nan vil Lawrence, Ozetazini, anba sipèvizyon Doktè Bryant C Freeman, yon pwofesè ameriken ki espesyalize li nan literati fransèz 17èm syèk la. Pwofesè Freeman te asiste reprezantasyon pyès la nan Enstiti Franseè epi li te akonpaye Demarat nan yon konferans ki te dewoule menm kote a. Nan konferans sa a, Pwofesè Freeman te fè yon deklarasyon ke yon krtik literè konsidere kòm "yon gwo verite sou evolisyon kreyòl la kòm yon lang depi piblikasyon ‘Dyakout’, seri Feliks Moriso-Lewa a nan fen dizèndane 1940 yo. Li te di:

"Le Créole haïtien n'a d'excuses ā demader ā personne."

Oubyen "Lang kreyòl ayisyen an pa gen ekskiz pou l mande pèsonn moun."

Avèk koleksyon 'Kreyolad' la mete sou piblikasyon chak liv Lyonèl Demarat ekri nan lang Kreyòl Ayisyen an, li pwouve ke Pwofesè Bryant C. Freeman genyen 100% rezon e ke lang manman nou an kapab reprezante yon zouti efikas pou transmisyon konesans, kilti avèk sivilizasyon.

Koleksyon kreyolad...SE LANG Kreyòl la k ap fè pwogrè an pèmanans

LYONEL DESMARATTES BOOKS

Discover the Journey

Koleksyon kreyolad...SE LANG Kreyòl la k ap fè pwogrè an pèmanans

LYONEL DESMARATTES BOOKS

Discover the Journey

This website uses cookies.